Van het lab tot het veld - novemberlezingen
(English version below)
Wie al eens graag een biologische lezing meepikt, kwam in de maand november aan z'n trekken. We werden getrakteerd op liefst 5 lezingen.
Eerst was er het tweedelige minisymposium over synthetische biologie. Gespreid over twee avonden kwamen we meer te weten over het interessante onderzoek rond synthetische biologie dat aan de KU Leuven gebeurt. Op 8 november stelden de studenten van het Leuvense iGEM-team bij monde van kapitein Tom Konings hun project YarroWCO voor aan een overvol auditorium in het Instituut voor Plantkunde en Microbiologie. De studenten zien de gist Yarrowia lipolytica als een mogelijke oplossing voor de grote hoeveelheden afval van kookoliën. De gist kan de vetten in die afvaloliën omzetten naar campesterol, dat als precursor voor medisch interessante steroïdehormonen kan dienen. (Voor de technische details verwijzen we graag naar de YarroWCO-wiki.)
Gisten zijn ook de favoriete organismen van prof. Kevin Verstrepen, hoofd van het Laboratory of Genetics and Genomics aan de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen en directeur van het VIB/KU Leuven Center for Microbiology, Kevin en zijn team karakteriseren 'industriële' gisten en verbeteren ze genetisch voor fermentatieprocessen, van bier en wijn tot precisiefermentatie voor biobrandstoffen, lipiden, vetten, eiwitten en andere chemische stoffen. Daarbij ontwikkelen ze ook nieuwe moleculaire technieken om genetische modificatie te optimaliseren.
Op 15 november waren twee jonge proffen aan het woord. Prof. Joleen Masschelein leidt het Laboratory for Biomolecular Discovery & Engineering aan het Departement Biologie en is ook verbonden aa n het VIB-KU Leuven Center for Microbiology. Het onderzoek van Joleen focust op microbiële producten met mogelijk farmaceutische toepassingen, zoals antibiotica en antikankerstoffen. Ook bij bacteriën die met de mens geassocieerd zijn, speurt ze naar nieuwe bioactieve producten, waarbij ze de biosynthese probeert in kaart te brengen en de microben dan zo te modificeren dat ze krachtigere bioactieve stoffen produceren. Joleen lichtte ook een tipje van de sluier op van het project waarvoor ze recent een ERC Starting Grant van de Europese Onderzoeksraad ter waarde van 1,5 miljoen euro kreeg. Met de beurs willen Joleen en haar team Clostridium-bacteriën genetisch modificeren, zodat ze chronische darmziekten zoals colorectale kanker kunnen detecteren en meteen ook lokaal behandelen.
Onze tweede spreker, prof. Lendert Gelens, gebruikt zijn achtergrond als fysicus om de dynamische processen te begrijpen die levende systemen coördineren. Hij en zijn team van het Laboratory of Dynamics in Biological Systems aan de Faculteit Geneeskunde gebruiken daarbij een interdisciplinaire aanpak waarbij ze experimentele biologie combineren met op data gebaseerde modellen en computationele fysica. Lendert toonde hoe zijn team artificiële cellen kon ontwikkelen uit gemixte eicellen van kikkers, die kenmerken van levende cellen vertonen, zoals oscillerende genexpressie en celdeling. Het lab ontwikkelt ook nieuwe technologieën voor de studie van dynamische systemen, bijvoorbeeld op basis van microfluïdica. Onze eigen fluïdica werden op peil gehouden door onze sponsor Kult, die voor alle deelnemers een waterkefir met een fruitsmaakje voorzag.
Een heel ander soort lezing kregen we dan weer een week later, op 21 november. PDL en BIOS nodigden toen alumnus en oud-BIOS-praeses Pim Niesten uit. Het publiek kent Pim voornamelijk van de film en de Canvas-reeks Onze natuur en zijn segment in Iedereen Beroemd, maar sinds hij in 2002 zijn licentiaat in de biologie aan de KU Leuven haalde, heeft Pim al een hele reeks schitterende natuurdocumentaires (én prijzen) op zijn palmares. Met een presentatie doorspekt met anekdotes en filmfragmenten nam Pim ons drie uur lang mee langs zijn carrièrepad. Recent verscheen in Sonar een interview met Pim NIesten.
De ene week microben modificeren, de volgende over de savanne flaneren - in de biologie kan het allemaal.
From the Lab to the Field - November Talks
Anyone who likes to attend a biological lecture would have gotten get their money's worth in November. We were treated to no fewer than 5 lectures.
First there was the two-part mini-symposium on synthetic biology. Spread over two evenings, we learned more about the interesting research into synthetic biology that is taking place at KU Leuven. On November 8, the students of the Leuven iGEM team presented their YarroWCO project to a packed auditorium at the Institute of Botany and Microbiology through Team Captain Tom Konings. The students see the yeast Yarrowia lipolytica as a possible solution for the large amounts of waste from cooking oils. The yeast can convert the fats in those waste oils into campesterol, which can serve as a precursor for medically interesting steroid hormones. (For technical details, please refer to their YarroWCO wiki.)
Yeasts are also the favorite organisms of Prof. Kevin Verstrepen, head of the Laboratory of Genetics and Genomics at the Faculty of Bioscience Engineering and director of the VIB/KU Leuven Center for Microbiology, Kevin and his team characterize 'industrial' yeasts and improve them genetically for fermentation processes, from beer and wine to precision fermentation for biofuels, lipids, fats, proteins and other chemicals. They also develop new molecular techniques to optimize genetic modification.
On November 15, two young professors presented their work. Prof. Joleen Masschelein heads the Laboratory for Biomolecular Discovery & Engineering at the Department of Biology and is also affiliated with the VIB-KU Leuven Center for Microbiology. Joleen's research focuses on microbial products with possible pharmaceutical applications, such as antibiotics and anticancer substances. She also searches for new bioactive products in bacteria associated with humans, trying to map biosynthesis and then modify the microbes so that they produce more powerful bioactive substances. Joleen also gave a glimpse of the project for which she recently received an ERC Starting Grant from the European Research Council worth 1.5 million euros. With the grant, Joleen and her team want to genetically modify Clostridium bacteria so that they can detect chronic intestinal diseases such as colorectal cancer and immediately treat them locally.
Our second speaker, Prof. Lendert Gelens, uses his background as a physicist to understand the dynamic processes that coordinate living systems. He and his team from the Laboratory of Dynamics in Biological Systems at the Faculty of Medicine use an interdisciplinary approach in which they combine experimental biology with data-based models and computational physics. Lendert showed how his team could develop artificial cells from mixed frog eggs, which exhibit characteristics of living cells, such as oscillating gene expression and cell division. The lab also develops new technologies for the study of dynamic systems, for example based on microfluidics. Our own fluidics were maintained by our sponsor Kult, who provided all participants with fruit-flavored water kefir.
We were presented with a completely different kind of lecture a week later, on November 21. PDL and BIOS then invited alumnus and former BIOS president Pim Niesten. The public mainly knows Pim from the film and the Canvas series Our Nature and his segment in Iedereen Beroemd on national TV, but since he obtained his degree in biology from KU Leuven in 2002, Pim has already produced a whole series of beautiful nature documentaries (and prizes) on his record. With a presentation peppered with anecdotes and film fragments, Pim took us along his career path for three hours.
Modifying microbes one week, strolling across the savannah the next - it's all possible in biology.
